Historia[edytuj | edytuj kod]

Po raz pierwszy wzmiankowana w XV wieku jako Kahlberg. Od 1466 należała do Gdańska^{[potrzebne źródło]}, po 1842 przeszła na własność Elbląga.^[7] W tym czasie uruchomiono połączenia morskie z Elblągiem i Królewcem. Znacznie rozbudowana po II wojnie światowej.

Do końca 1972 roku Łysica należała do powiatu elbląskiego. Do 1954 była wsią w gminie Tolkmicko, w latach 1954-58 stanowiła gromadę Łysica^[8], a od 1959 – już jako Krynica Morska^[9] – posiadała status osiedla^[10]. 1 stycznia 1973, w następstwie kolejnej reformy gminnej znoszącej gromady i osiedla, Krynica Morska utraciła status osiedla, stając się wsią sołecką w reaktywowanej gminie Sztutowo w powiecie nowodworsko-gdańskim w woj. gdańskim^[11][12]. Do funkcji administracyjnych Krynica Morska powróciła dopiero po ponad 18 latach, kiedy to 2 kwietnia 1991 z gminy Sztutowo wyłączono wsie Krynica Morska, Nowa Karczma i Przebrno, tworząc z nich miasto Krynica Morska^[13] (obecnie jest to gmina miejska w powiecie nowodworskim w woj. pomorskim).

Nazwy miasta[edytuj | edytuj kod]

Tymczasowo po II wojnie światowej, w latach 1945-1947, stosowano nazwę Łysa Góra^[15], będącą tłumaczeniem niemieckiej nazwy. W 1947 r. wprowadzono polską nazwę – Łysica, zastępując przedwojenną niemiecką – Kahlberg-Liep^[16][17]. W 1958 r. ponowna zmiana nazwy na Krynica Morska^[18].

• Łeb – pierwotna nazwa słowiańska^{[potrzebne źródło]}
• W języku niem. Kahlenberge, Kaleberg, Kahlberg (Liep) w okresie przynależności do Gdańska oraz Królestwa Prus – forma w nawiasie “Liep” nawiązuje do nazwy Łeb.^{[potrzebne źródło]}

Aktualna nazwa Krynica odwołująca się do wyrazu ukraińskiego i regionalizmu południowopolskiego jest nazwą niefortunną^{[styl do poprawy]} i całkowicie obcą z punktu widzenia mowy rdzennych mieszkańców Pomorza^[19].

Przyroda[edytuj | edytuj kod]

Obszar lądowy Krynicy Morskiej jest w całości objęty Parkiem Krajobrazowym Mierzeja Wiślana. Funkcję uzupełniającą ochrony tego obszaru spełnia specjalny obszar ochrony siedlisk “Zalew Wiślany i Mierzeja Wiślana”. W zachodniej części Krynicy znajduje się rezerwat przyrody Buki Mierzei Wiślanej. Obszar morski gminy Krynica Morska jest objęty obszarem specjalnej ochrony ptaków “Zalew Wiślany”.

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość posiada pola biwakowe, kempingi, ośrodki wczasowe oraz hotele. W sezonie połączenie statkami żeglugi przybrzeżnej z Tolkmickiem, Elblągiem i Fromborkiem.

W Krynicy Morskiej zorganizowano letnie kąpielisko morskie o długości 1950 m, którego sezon kąpielowy ustalono od 24 czerwca do 31 sierpnia^[20].

Lista turystycznych miejsc :

• Wielbłądzi Grzbiet – najwyższa wydma na Mierzei Wiślanej (49,5 m n.p.m.); jedyny naturalny punkt na Mierzei, z którego widać równocześnie Zatokę Gdańską i Zalew Wiślany)
• port Krynica Morska

• kościół parafialny pw. św. Piotra Apostoła i św. Franciszka z 1938 r.
• latarnia morska
• jedyna w Polsce ulica z nazwą pochodzącą od audycji telewizyjnej; ulica Teleexpressu
• cmentarz żołnierzy radzieckich obok latarni morskiej

Transport wodny[edytuj | edytuj kod]

Na terenie Krynicy (gmina miejska) został utworzony port morski oraz 4 przystanie morskie:

• port morski Krynica Morska (nad Zalewem Wiślanym)
  • nabrzeże jachtowo-pasażerskie
  • nabrzeże rybacko-jachtowe
• przystań morska  (nad Zatoką Gdańską)^[23] 54°22′58″N 19°25′20″E/54,382778 19,422222
• przystań morska “Leśniczówka” (nad Zatoką Gdańską)^[24] 54°24′19″N 19°30′27″E/54,405278 19,507500
• oraz przystań morska “basen III – Nowa Karczma”^[25] (nad Zalewem Wiślanym) (w części miasta – Nowa Karczma)
• przystań morska “Piaski” (nad Zatoką Gdańską) 54°26′22″N 19°36′04″E/54,439444 19,601111

Łodzie i kutry rybackie z tej miejscowości mają rejestrację “KRM lub Krm – [nr jednostki]”.