Historia

Po raz pierwszy wzmiankowana w XV wieku jako Kahlberg. Od 1466 należała do Gdańska^{[potrzebne źródło]}, po 1842 przeszła na własność Elbląga.^[7] W tym czasie uruchomiono połączenia morskie z Elblągiem i Królewcem. Znacznie rozbudowana po II wojnie światowej.

Do końca 1972 roku Łysica należała do powiatu elbląskiego. Do 1954 była wsią w gminie Tolkmicko, w latach 1954-58 stanowiła gromadę Łysica^[8], a od 1959 – już jako Krynica Morska^[9] – posiadała status osiedla^[10]. 1 stycznia 1973, w następstwie kolejnej reformy gminnej znoszącej gromady i osiedla, Krynica utraciła status osiedla, stając się wsią sołecką w reaktywowanej gminie Sztutowo w powiecie nowodworsko-gdańskim w woj. gdańskim^[11][12]. Do funkcji administracyjnych Krynica powróciła dopiero po ponad 18 latach, kiedy to 2 kwietnia 1991 z gminy Sztutowo wyłączono wsie Krynica Morska, Nowa Karczma i Przebrno, tworząc z nich miasto Krynica Morska^[13] (obecnie jest to gmina miejska w powiecie nowodworskim w woj. pomorskim).

Nazwy miasta

Tymczasowo po II wojnie światowej, w latach 1945-1947, stosowano nazwę Łysa Góra^[15], będącą tłumaczeniem niemieckiej nazwy. W 1947 r. wprowadzono polską nazwę – Łysica, zastępując przedwojenną niemiecką – Kahlberg-Liep^[16][17]. W 1958 r. ponowna zmiana nazwy na Krynica Morska^[18].

• Łeb – pierwotna nazwa słowiańska^{[potrzebne źródło]}

• W języku niem. Kahlenberge, Kaleberg, Kahlberg (Liep) w okresie przynależności do Gdańska oraz Królestwa Prus – forma w nawiasie “Liep” nawiązuje do nazwy Łeb.^{[potrzebne źródło]}

Aktualna nazwa Krynica odwołująca się do wyrazu ukraińskiego i regionalizmu południowopolskiego jest nazwą niefortunną^{[styl do poprawy]} i całkowicie obcą z punktu widzenia mowy rdzennych mieszkańców Pomorza^[19].

Przyroda

Obszar lądowy Krynicy Morskiej jest w całości objęty Parkiem Krajobrazowym Mierzeja Wiślana. Funkcję uzupełniającą ochrony tego obszaru spełnia specjalny obszar ochrony siedlisk “Zalew Wiślany i Mierzeja Wiślana”. W zachodniej części Krynicy znajduje się rezerwat przyrody Buki Mierzei Wiślanej. Obszar morski gminy Krynica Morska jest objęty obszarem specjalnej ochrony ptaków “Zalew Wiślany”.

Turystyka

Miejscowość posiada pola biwakowe, kempingi, ośrodki wczasowe oraz hotele. W sezonie połączenie statkami żeglugi przybrzeżnej z Tolkmickiem, Elblągiem i Fromborkiem.

W Krynicy Morskiej zorganizowano letnie kąpielisko morskie o długości 1950 m, którego sezon kąpielowy ustalono od 24 czerwca do 31 sierpnia^[20].

Lista turystycznych miejsc :

• Wielbłądzi Grzbiet – najwyższa wydma na Mierzei Wiślanej (49,5 m n.p.m.); jedyny naturalny punkt na Mierzei, z którego widać równocześnie Zatokę Gdańską i Zalew Wiślany)

• port

• kościół parafialny pw. św. Piotra Apostoła i św. Franciszka z 1938 r.
• latarnia morska
• jedyna w Polsce ulica z nazwą pochodzącą od audycji telewizyjnej; ulica Teleexpressu
• cmentarz żołnierzy radzieckich obok latarni morskiej

Transport wodny

Na terenie Krynicy (gmina miejska) został utworzony port morski oraz 4 przystanie morskie:

• port morski Krynica Morska (nad Zalewem Wiślanym)

  • nabrzeże jachtowo-pasażerskie

  • nabrzeże rybacko-jachtowe

• przystań morska  (nad Zatoką Gdańską)^[23] 54°22′58″N 19°25′20″E/54,382778 19,422222

• przystań morska “Leśniczówka” (nad Zatoką Gdańską)^[24] 54°24′19″N 19°30′27″E/54,405278 19,507500

• oraz przystań morska “basen III – Nowa Karczma”^[25] (nad Zalewem Wiślanym) (w części miasta – Nowa Karczma)

• przystań morska “Piaski” (nad Zatoką Gdańską) 54°26′22″N 19°36′04″E/54,439444 19,601111

Łodzie i kutry rybackie z tej miejscowości mają rejestrację “KRM lub Krm – [nr jednostki]”.

Hotele nad samym morzem Krynica